یزد؛ پیشرفت صنعتی در سایه فرسودگی اجتماعی

یزد را به سخت‌کوشی مردمش می‌شناسند؛ به کارخانه‌هایی که روز و شب بی‌وقفه کار می‌کنند و کارگرانی که موتور محرک این استان صنعتی‌اند. اما آیا این شهر، همان‌قدر که به چرخ‌های صنعت اهمیت می‌دهد، به کسانی که این چرخ‌ها را می‌چرخانند هم توجه دارد؟ پشت آمارهای تولید و رشد اقتصادی، چهره‌های خسته‌ای هستند که ساعت‌ها زیر بار فشار کار، دور از خانه و خانواده، با استرس و فرسودگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

در خیابان‌های شهرستان‌های صنعتی یزد، از بهاباد گرفته تا اردکان، کارگرانی را می‌توان دید که نیمه‌شب به خانه بازمی‌گردند، آن‌قدر خسته که دیگر فرصتی برای بودن کنار خانواده ندارند. مادرانی که بار تربیت و نگهداری از فرزندان را به‌تنهایی به دوش می‌کشند و فرزندانی که پدرانشان را فقط در چند ساعت محدود از شبانه‌روز می‌بینند. این چرخه‌ای است که سلامت روان، سلامت اجتماعی و حتی بهره‌وری اقتصادی استان را تهدید می‌کند.

کارگران خسته، کارگران کم‌بازده

سال‌هاست که مدیران صنعتی تصور می‌کنند که ساعات کاری بیشتر، به معنای بهره‌وری بیشتر است. اما تجربه جهانی نشان داده که فرسودگی نیروی کار، نه‌تنها بهره‌وری را افزایش نمی‌دهد، بلکه آن را کاهش می‌دهد. سازمان بین‌المللی کار (ILO) اعلام کرده که استرس شغلی و فشارهای کاری از دلایل اصلی کاهش کارایی و افزایش هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی در جوامع صنعتی هستند.

کارگری که تحت استرس مزمن و فشار کاری سنگین است، خطای بیشتری می‌کند، بیشتر بیمار می‌شود، تمرکز کمتری دارد و در نهایت، کارایی کمتری خواهد داشت. در بسیاری از صنایع استان یزد، ترک کار، افزایش حوادث کاری و افت کیفیت محصولات، همه نشانه‌هایی از یک مسئله بزرگ‌تر هستند: نادیده گرفتن سلامت روان و اجتماعی نیروی کار.

استرس شغلی، فقط یک مشکل فردی نیست

مسئله فقط کارگران نیستند. وقتی سلامت روان نیروی کار آسیب ببیند، خانواده‌هایشان هم تحت تأثیر قرار می‌گیرند، جامعه با افزایش مشکلات خانوادگی، اعتیاد، و اختلالات سلامت مواجه می‌شود، و در نهایت، کل استان درگیر پیامدهای منفی آن می‌شود. گزارش‌های منتشرشده از سوی دفتر اجتماعی وفرهنگی استانداری یزد نشان می‌دهد که در برخی شهرستان‌های صنعتی، نرخ آسیب‌های اجتماعی در میان خانواده‌های کارگری در حال افزایش است.

در کشورهای صنعتی مثل هلند و آلمان، این مشکل را سال‌ها پیش شناسایی کردند و راه‌حلی ساده اما مؤثر برای آن یافتند: تعادل بین کار و زندگی، حمایت‌های روان‌شناختی در محیط کار و کاهش فشارهای شغلی. در این کشورها، به‌جای افزایش ساعات کاری، کیفیت ساعات کاری را بالا برده‌اند، سلامت روان کارگران را جدی گرفته‌اند و در نتیجه، هم سلامت اجتماعی بهبود یافته، هم بهره‌وری افزایش پیدا کرده است.

یزد به تغییر نگاه نیاز دارد

در ایران، هنوز این نگاه سنتی که "کار بیشتر برابر با تولید بیشتر است"، بر سیاست‌های مدیریتی حاکم است. اما یزد، به‌عنوان یک استان صنعتی پیشرو، باید از این تفکر عبور کند. سلامت اجتماعی و روانی کارگران، نه یک هزینه اضافی، بلکه یک سرمایه‌گذاری بلندمدت برای افزایش بهره‌وری و پایداری اقتصادی است.

اجرای سیاست‌هایی که کارگران را از فرسودگی شغلی محافظت کند، به آن‌ها امکان استراحت و بازیابی انرژی بدهد، ساعات کاری را منطقی‌تر تنظیم کند و حمایت‌های اجتماعی برای خانواده‌هایشان فراهم کند، نه‌تنها زندگی کارگران را بهبود می‌بخشد، بلکه بهره‌وری و رقابت‌پذیری صنایع استان را نیز افزایش می‌دهد.

یزد؛ صنعتی پایدار یا فرسودگی بیشتر؟

کارفرمایان، مدیران صنایع و سیاست‌گذاران استان یزد باید به این پرسش پاسخ دهند: آیا می‌خواهند همچنان با روش‌های قدیمی، کارگران خسته و فرسوده را مدیریت کنند، یا با سیاست‌های نوین، صنعتی پایدار و نیروی کاری سالم و کارآمد داشته باشند؟

آینده اقتصادی یزد، تنها در سایه کارگرانی سالم، خانواده‌هایی پایدار و جامعه‌ای متعادل، می‌تواند به رشد واقعی برسد.edited 14:16